Varlığın Gizemini Arayan Genç - Hayy Bin Yakzan; İbn Tufeyl

Edebiyattaki en güzel ve orijinal kitaplardan biri. Times Literary Supplement *** Müslüman âleminin tek romanı olan bu zihni dramda [Hayy Bin Yakzan] psikolojiden ziyade yahut onunla beraber, çok ustaca idare edilmiş bir muâkale [kurgu] vardır. Ahmet Hamdi Tanpınar *** Arap prensleri oğullarını; cömertliği, insani erdemleri, arı dili ve sade hayatı öğrenmeleri için çöle gönderirlerdi. İnsanın yalnız başına öğreneceği bir şey hep vardır. Toplum, insanın uyandığı her anı yutarken, onda hep bozulan bir şeyler vardır. Toplumun ilahlaştırılması, aşkın ruhun ölümüdür. İnsanın biraz geri çekilip tefekkür etmesi gerektiği zamanlar vardır. İbn Tufeyl'in, Hayy Bin Yakzan'ın dingin ruhunda somutlaştırdığı şey, işte bu geri çekilişin idealiydi. Evan Goodman *** Endülüslü[İspanya] İslâm düşünürü İbn Tufeyl'in günümüzden 850 yıl önce yazdığı Hayy Bin Yakzan, birçok Avrupa diline tercüme edilmiş, Batıda ve Doğuda çok sayıda sanatçı ve düşünürü etkilemiş, bu eserden ilhamla romanlar yazılmıştır. İbn Tufeyl bu klâsikte, ekvatoral bir adada bir ceylanın büyüttüğü çocuğun hikâyesini anlatıyor. Bu çocuk; tabiatı, tabiattaki yerini ve Yaratıcısını kendi başına keşfederek büyüyen bir çocuktur. Aynı zamanda önünde ne toplum, ne dil, ne de gelenek engeli vardır.