Meliha Nuri Hanım

Modern Ermenice edebiyatın en yaratıcı, yenilikçi ve tanınmış yazarları arasında yer alan Zabel Yesayan'ın, Çanakkale Savaşı günlerinde, iki erkeğe karşı beslediği duygular arasında sıkışmış bir kadının hikâyesini anlattığı kitabı Meliha Nuri Hanım, Mehmet Fatih Uslu'nun çevirisiyle karşınızda. 1920'lerde Paris'te kaleme alınan bu novella, onun eserleri arasında Türk karakterlerin ağırlıkta olduğu tek yapıt olarak dikkat çekiyor. Kitap, Birinci Dünya Savaşı'nın başlangıç döneminde, İtilaf devletleri donanması Çanakkale Boğazı açıklarındayken, vatanı savunmak için gönüllü sağlık hizmetinde bulunan Meliha Nuri Hanım'ın, yüksek düzey bir Osmanlı bürokratı ile hastanenin başhekimi arasındaki duygusal gelgitlerini konu ediniyor. Usta yazar, Meliha Nuri Hanım'ın şahsında, hem değişen zamanlar içinde kadın olmanın getirdiği zorlukları hem de Türk-Osmanlı seçkinlerinin zihniyet dünyasını irdeliyor. Yazar, aynı zamanda, metnin akışı içinde bir görünüp bir kaybolan, Osmanlı ordusuna hizmet eden adsız bir Ermeni hekim üzerinden, Ermeni tehciri ve katliamlarının da gölgesini düşürüyor Meliha Nuri Hanım'a. Karakterlerin, Ermeni halkının başına gelenlere karşı gösterdikleri tepkilerdeki farklılık, onların iç dünyalarını anlamada bir anahtar rolü oynarken, Felaket'in Türk zihnindeki yansımalarına dair de önemli ipuçları veriyor. Meliha Nuri Hanım, bir döneme ve o dönemin insanlarına ayna tutuyor.