Kafkasya’da Türk-Sovyet Askeri İşbirliği (1919-1923)

Mehmet Perinçek, Kurtuluş Savaşı yıllarında Türkiye ve Sovyet Rusya’nın Kafkasya’daki askeri işbirliği sürecini incelediği kitabında, şimdiye dek bilinmeyen, ilk kez gün ışığına çıkan pek çok belgeye yer veriyor. Türkiye ve Sovyet Rusya’nın bu işbirliğindeki temel amaç, İngilizlerin iki ülke arasına kama gibi soktuğu Kafkas Seddi’ni yıkmak ve bölgedeki işbirlikçi hükümetleri tasfiye etmekti. İki devrimci lider, Mustafa Kemal ve Lenin’in bu hedefi gerçekleştirildi, bölgede istikrar sağlandı ve böylece Ermeni meselesi de çözüme kavuşturuldu. Türkiye, Çanakkale Savaşı’yla Rusya’daki devrime büyük katkı sağlamıştı. Rusya’da iktidara gelen Bolşevikler de Kafkaslar’da Ankara’yla işbirliği yaparak Kurtuluş Savaşı’nın başarıya ulaşmasında önemli rol oynadı. Mehmet Perinçek’in çalışması tarihe olduğu kadar günümüze de ışık tutuyor. Ele alınan dönem ve iki ülke arasındaki işbirliği, yalnızca son dönemde tanık olduğumuz Karabağ Savaşı ve Kafkasya’daki gelişmeler değil, özellikle Doğu Akdeniz’de yaşananlar açısından da önemli dersler içermektedir. 100 yıl önce “yalnızca kendi nam ve hesaplarına” değil, bütün mazlum milletler için savaş veren Türkiye ve Rusya bugün de stratejik işbirliği içindedir ve Atlantik sistemini sarsan bu bölgesel dostluk, Avrasya çağının habercisidir. “Tarih boyunca, Osmanlı-Çarlık’tan Cumhuriyet-Sovyet dönemine, Soğuk Savaş’tan günümüze, Türk-Rus savaşının/çatışmasının/gerginliğinin taraflar açısından kazananı olmamıştır. Başka bir ifadeyle her iki taraf da bu çatışmanın kaybedenidir.” (Mehmet Perinçek)