(Küçük) Mehmed Sa'id Paşa'nın Hatıratı 1. Cilt

Hâtırât yazmak Osmanlı devlet adamları arasında yaygın değildir. Sınırlı sayıdaki hâtırât metinleri zamanın ruhuna ilişkin özgün tecrübeler sunar. Modern zamanların son sultanı II. Abdülhamid’in güven ve kuşkusa rmalında yedi defa sadârete getirdiği, hasımlarının ve takdirkârlarının müştereken müstesna bir zekâ ve derin bir irfana sahip olduğunu teslim ettikleri, inişli çıkışlı siyasî hayatıyla dikkat çeken Sa‘îd Paşa’nın anıları son dönem Osmanlı devlet ve toplum hayatına yönelik zengin bilgileri çermektedir. Devleti daresinde pratik ve pragmatik kararlarıyla ön plana çıkan Paşa’nın, geniş belge külliyatıyla yoğrulmuş anıları eleştiri, tavsiye, teklif, tahlil ve tespitlerle birlikte klasik siyaset nâme türünün de güzel örneklerinden biridir. [Küçük] Mehmed Sa‘îd Paşa’nın Hâtırâtı günümüz alfabesiyle yeniden yayımlanırken, ayakta kalma mücadelesi veren bir devletin siyasî, sosyal ve diplomatik hayatında olup bitenler, üst düzey bir devlet adamının kaleminden gözler önüne serilmektedir.