İnkılab-I Osmaniden Bir Yaprak Yahut 31 Mart 1325 Kıyamı

Osmanlıca olan bu eseri, maalesef Türkiye sınırları içerisinde değil, Kanada Totonto Üniversitesi Kütüphanesi’nden temin edebildik. Tarihi bir vesika mahiyetinde olan bize ait, bu ve benzeri eserlerin, nasıl ve ne şekilde yurtdışına gönderildikleri ayrı bir çalışmayı ve sorgulamayı gerektirir. Müellif Mevlazade Rıfat, kitabın mukaddimesinde, kitaba ve o döneme ilişkin aşağıda alıntıladığımız birkaç cümleden daha geniş ve ayrıntılı bilgilendirmelerde bulunmaktadır. “Hakikat, hakikattir. Bir müddet için mestur kalsa da herhalde tecelli eder görülür… Bu vakayı’ da birçok mazlum, ma’sum kanları döküldü. Fakat me’yus olmamalıdır, mesrur olmalıdır. Zira terakkide nasibi olan milletlerin, mebde-i feyizleri daima böyle vakayı’la başlamıştır. Ancak millet, bu mazlum, ma’sum kanların akıtılmasına sebebiyet veren ihtirasatın neden ibaret olduğunu ve kimin tarafından ne gibi entrikalarla geldiğini bilmeye çalışmalıdır ki gafletten uyansın.” Türkiye darbeler tarihine bakıldığında, 31 Mart vakasını planlayan, destekleyen harici ve dâhili güçlerin, hayatiyetlerini; 15 Temmuz ihanet girişimine kadar sürdürdükleri görülmektedir. Tarih, geleceğin pusulasıdır… Tarihini bilmeyen bir toplum, geleceğini inşa edemez. Çeviri yapılırken, azami dikkat gösterilerek kitabın aslına sadık kalınmıştır. Hata ve eksiklerimiz olabilir, affola. Mehmet Memdoğlu