Horasan’dan Anadolu’ya Bir Yol Hikayesi

Biz Hala Biziz Aslında! Kâşgarlı Mahmûd, Divânü Lügâti’t Türk’te, günümüzde il gider töre kalır biçiminde söylenen bir nasihatte bulunur: Ülke terk edilir, ama töre terk edilmez! 11. yüzyılın henüz başlarında Kâşgar’da dünyaya gelen ve Orta Asya’dan Anadolu’ya kadar, Türklerin yaşadığı geniş coğrafyayı il, il dolaşan Kâşgarlı Mahmûd’un tespitinin altını dolduran sosyolojik ve psikolojik olguların göçler, savaşlar, çatışma, ayaklanma ve kıyımlarla oluştuğu dikkate alınmalıdır. Alınmalıdır ki bu nasihatın, vatan ın kolay terk edilebilir olduğuna değil, milletin gittiği yeri vatan yapabilme kabiliyetine işaret ettiği anlaşılabilsin. Emevilerin Türk kıyımından ötürü üç asır boyunca direndikleri İslam’ı, Horasan’da sufi dervişlerden dinledikleri gizemci yorumu temel alarak yaşamaya başlayan bu Türkmenlerin en belirgin özelliği, eski inançlarını bütünüyle terk etmemeleri, sosyal yaşantılarıyla uyumlu Türkçe bir inanç sistemi inşa etmeleri ve Anadolu’ya naif bir kültür taşıyabilmiş olmalarıydı.