Asılmışlar Ormanı

Darağacı yoktu, ama her ağaçta dallardan sallanan adamlar asılıydı. Hepsi şapkasızdı ve hepsinin boynuna üç farklı dilde “VATAN HAİNİ” yazılı bir levha asılmıştı. Kalbim duracak gibi oldu, ama kılımı kıpırdatamadım. Korkumu daha kolayca saklayabileyim diye adamları sayma fikri aklıma geldi, kaç taneler diye… İnsanın ne kadar alçalabileceğini görüyor musun! Ancak bütün orman asılmış adamlarla doluyken onları nasıl sayabilirdim? Belki korkumdan, olduklarından daha fazla göründüler gözüme! Ardından gözümü kapattım ve ahmakça bir şaşkınlıkla içimden şöyle geçirdim. “Burası Asılmışlar Ormanı.” I. Dünya Savaşı yılları… Avusturya–Macaristan ordusunda görevli bir teğmen olan Apostol Bologa, birçok cephede görev yapmış, başarılarıyla madalyalar kazanmış bir Rumen’dir. “Vatan sevgisi”yle çıktığı bu yolda vereceği asıl savaşsa çok geçmeden çıkagelir: Bologa, Romanya cephesinde görevlendirilir… 1924’te Rumen Yazarlar Birliği’nin Roman Büyük Ödülü’ne, Liviu Ciulei yönetmenliğindeki film uyarlamasıyla da 1965’te Cannes Film Festivali’nin En İyi Yönetmen Ödülü’ne layık görülen Asılmışlar Ormanı, Liviu Rebreanu’nun başyapıtı olarak kabul edilmektedir. 1917’de Macarlar tarafından asılan kardeşi Emil’e ithaf ettiği bu romanında Rebreanu, I. Dünya Savaşı’nın vahşetini gözler önüne sererken, vatan kavramını, aşkı ve arkadaşlığı da sorgulamaktan çekinmez.