Zakirlikten Aşıklığa Aşık Niyazi

Zâkirlik geleneği, Alevi inancının ve bu inanca bağlı oluşan ritüellerin, kültürel yapının ve edebiyatın kuşaklar arası en güçlü taşıyıcısı olmuştur. Yaratım, icra ve aktarım bağlamı özellikleri bakımından âşıklık geleneğiyle arasında belirgin farklar olan zâkirlik geleneği, aynı zamanda dedelik hizmetinin yanı sıra cem ritüellerinin en önemli ikinci hizmeti olma özelliğine sahiptir. Yüzyıllar boyunca geleneksel yapısını koruyan zâkirlik geleneği, 1950'li yıllardan sonra kentli yaşam tarzının ve teknolojik gelişmelerin de etkisiyle icra ve aktarım ortamında önemli değişikliklere maruz kalmış, çağın koşullarına ayak uydurmaya çalışmış ve bunun neticesinde de yeni bir bağlamda ve farklı koşullarda, yeni işlevler üstlenerek yaşamaya devam etmiştir. Zâkirlik geleneği içerisinde yetişen ve geleneğin yaklaşık son altmış yıl içerisinde yaşadığı değişim sürecine dâhil olan âşıklardan Âşık Niyazi'nin hayatı, sanatı ve şiirlerini konu edinen bu çalışmada, aynı zamanda bu örneklem çerçevesinde, genel hatları ve temel hususiyetleri ile zâkirlik geleneğinin yaratım ve aktarım ortamının geçmişten günümüze yaşadığı değişim hakkında tespit, değerlendirme ve incelemelere yer verilmiştir.