Türkiye’de ve Yunanistan’da Batı Meselesi

İşgal yıllarında Türkiye'ye gelerek Yunan ordusunun Anadolu'da yapmış olduğu mezalime bizzat şahit olanlardan biri de Prof. Arnold Toynbee idi. Toynbee'nin Anadolu'ya yapmış olduğu seyahati ve akabinde kaleme almış olduğu elinizdeki eseri Vatan gazetesi 29 Mart 1923 tarihli nüshasında birinci sayfadan verdiği haberle şu şekilde duyurmuştur: İSTANBUL'A BÜYÜK BİR TÜRK DOSTU GELİYOR! Türklerin zalim değil, mazlum konumunda olduğunu ispat için pek çok uğraşan Toynbee cumartesi günü ispat için pek çok uğraşan Toynbee cumartesi günü şehrimize vasıl olacaktır. Kendisini karşılamak vatanî bir vazifedir. Prof. Toynbee bundan iki sene önce Manchester Guardian gazetesi tarafından memleketimize gönderilmiştir. Buraya bir Türk düşmanı sıfatıyla geldiği halde Yunan işgali altındaki yerleri gördükten sonra Yunan zulmüne karşı isyan etmiş ve bizim lehimize yazılar yazmıştır. Türk aleyhtarı diye tanınmış maruf bir muharririn Manchester Guardian gibi bize düşman bir gazete yazdığı yazılar İngiltere'de pek derin bir teessür bırakmıştır. Prof. Toynbee'nin bize hizmeti bundan ibaret değildir. Yalova havalisindeki Yunan zulümlerine karşı tek başına mücadele açmış ve orada bir imha siyaseti takip eden Paragrigoriu'yu azlettirerek bir çok türkü muhakkak bir ölüm felaketinden kurtarmıştır. İngiltere'ye döndüğünde bizim hakkımızda birçok makalelerle beraber pek ciddi bir eser neşrettirmiştir. Lozan'daki heyetimiz davamızın doğruluğunu ispat hususunda bu eserden pek çok istifade etmiştir.