Son Mu’tezile Kelamcısı Takiyyüddin Necrani

Mu’tezilenin bilinen son önemli kelamcısı olması yönüyle ele aldığımız Necrani, Mu’tezile’nin, son dönemine ilişkin düşünce yapısı hakkında bize ipuçları vermesi açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu kitapta klasik olanlardan kendisini farklılaştırdığına inandığımız Mu’tezile bilgi teorisini, Takiyyüddin Necrani’nin el-Kamil fi’l-İstiksa fi ma Belegana min Kelami’l-Kudema adlı eserinde tasvir edildiği şekliyle ele aldık. Giriş bölümünde, bilgi meselesinin tarihi süreç içerisinde geçirmiş olduğu aşamaların genel bir çerçevesini sunması bakımından, epistemoloji etrafında yoğunlaşan tartışmalar ile Takiyyüddin Necrani’nin hayatı ve eseri ana hatlarıyla açıklanmaktadır. Birinci bölümde, Mu’tezile’nin, kuruluşundan Necrani’ye kadar olan döneminde, bilgi meselesine yaklaşımı, Yunan felsefesiyle olan ilişkileri göz önünde tutulmak suretiyle ele alınmaktadır. İkinci ve son bölümde ise Necrani’nin bilgi sorununa ilişkin görüşleri, ağırlıklı olarak, Mu’tezile’nin Basra ve Bağdat ekolleri ekseninde tartışılmaktadır.