Piranesi’nin Karanlık Zihni

Roma Manzaraları, Antik Roma Eserleri ve Düşsel Hapishaneler Venedikli mimar ve gravür sanatçısı Giovanni Battista Piranesi’nin (1720-1778) sanat tarihine damgasını vuran üç ayrı gravür dizisi. Piranesi’nin Karanlık Zihni dünya edebiyatının köşe taşlarından Marguerite Yourcenar’ın bu “barok deha”nın eserlerine ve zihin dünyasına dair derinlikli analizi. Victor Hugo’dan Coleridge’e, kendisinden sonraki edebiyat ve sanat dünyasını derinden etkileyen Piranesi, Yourcenar’a göre, özellikle Roma’nın antikçağ eserlerini kendisinden sonrakilerin imgelemine yerleştirmiş kişidir. Hapishaneler dizisindeyse şatafatlı mimari fantazmalar içine yerleştirdiği insancıklarla kasvetli bir dehşet duygusu yaratır. Roma’nın antik harabeleri arasında, saplantılı bir dehanın görsel ve metafizik dünyasının izinde, Yourcenar’ın rehberliğinde bir yolculuk. Enis Batur’un “Carceri, Piranesi’nin Kurmaca Hapisaneleri” yazısıyla birlikte… “Barok çağın bir sanatçısı postromantik çağın bir şairiyle kıyaslanabilseydi, genç Piranesi’nin Carceri’si, daha sonra yazmaktan vazgeçmeyecek bir Rimbaud’nun Illuminations’una denk görülebilirdi. Belki de onun Cehennemde Bir Mevsim’i oldu bu yapıtı.”