Ortodoks Arnavutlar

Makedonya Arnavutlarından olan kitabın yazarı Qani Nesimi lisans ve yüksek lisans eğitimini Türkiye’de, 19 Mayıs İlahiyat Fakültesi’nde, doktorasını ise Üsküp’teki Kiril i Metodij Üniversitesi’nde tamamladı. Doçentliğini Tetova Devlet Üniversitesi’nden alan Qani Nesimi hâlen Tetova Üniversitesi Felsefe Fakültesi Sosyoloji Bölümü’nde hocalık yapmaktadır. Hristiyanlık açısından ayrı bir öneme sahip olan Arnavutluk, Doğu ile Batı Hristiyanlığının kesiştiği bir noktada olması nedeniyle Hristiyanlığın 11. yüzyılda yaşadığı büyük skizma (bölünme) sırasında hem Ortodokslar hem de Katolikler açısından önemli bir fonksiyona sahip olmuştur. Günümüzde din, bütün eski komünist/sosyalist ülkelerde olduğu gibi, Arnavutluk’ta da yükselen bir değerdir. Bu çerçevede, gerek çeşitli Müslüman devletler ve organizasyonların gerekse Hristiyanlık bünyesindeki, özellikle Katolik ve Ortodoks misyoner teşkilatların Arnavutluk’a yönelik yoğun ilgisi dikkat çekmektedir. Avrupa’da Türklükle Müslümanlık nasıl bir algılanıyorsa Türkiye’de de Arnavutlar sadece Müslüman kimlikleriyle tanınıyor. Bu nedenle uzun yıllar Yunanistan’ın Helenizm politikasının Arnavutluk’taki uzantısı olarak görülen Arnavut Ortodoks Kilisesi’nin bilinip araştırılması ayrı bir önem kazanmaktadır. Türkiye’de fazlaca tanınmayan bu önemli dinsel geleneğin tanınıp anlaşılması açısından elinizdeki eser önemli bir katkı mahiyetindedir. Eserin yazarının Balkanlar’da mukim Arnavut asıllı bir Müslüman bilim insanı olması, eserin bilimsel nesnelliğine halel getirmemektedir. Zira yazar, bir yandan akademik etik kurallar çerçevesinde Arnavut Ortodoks Kilisesi’ni fenomenolojik bir perspektifle tanıtmaya gayret ederken diğer yandan bu kilise üzerinden yürütülen siyasal-etnik kavgayı bilimsel çerçevede analiz etmeye azami dikkat sarf etmektedir. -Prof. Dr. Şinasi Gündüz-