Ölüler Evinden Anılar

I. Nikola rejimine muhalif Petraşevski grubuna üye olduğu gerekçesiyle 1849 yılında tutuklanan, kurşuna dizilmesine karar verilen, cezası sonradan sürgün ve zorunlu askerliğe çevrilen Dostoyevski’nin Sibirya’da yaşadığı korkunç yıllardan dünya edebiyatına hazin bir armağan. Dostoyevski’nin 1854 yılında cezasını tamamlayıp Petersburg’a döndükten sonra yazmaya başladığı, 1860-1862 yılları arasında Vremya dergisinde tefrika edilen, Tolstoy’a “Modern edebiyatta bundan daha iyi bir kitaba rastlamadım,” dedirten bir başyapıt. Romanın başkarakteri üzerinden; hem Dostoyevski’nin hem de insanlığın içine düştüğü zalimliğe dair tarihe düşülmüş bir not. Birbirlerine gevşek ilmeklerle bağlı anıların arasından Rus hukuk ve ceza sistemine derin bir eleştiri. Tolstoy’un dünya edebiyatının büyük yazarını selamladığı bir eser: “…Dostoyevski’ye söyleyin, ona bayıldım.”