Masalların Tematik Çözümlemesi

Masallar onu yaratan/söyleyen insanın/toplumun duygu ve düşünce evrenini sembollerle ifade eden yoğun anlatılardır. İnsanlığın tarihi olarak tecrübe ve imajlardan beslenen mitolojik köken bilgisi ve evrensel semboller dünyası masalın tematik ifadeleridir. Tema/izlek, anlatının kurgusunda işlenen temel konu/ifade/düşünce olarak anlam kazanır. İnsanın kendini tanıma öyküsü ve hiçliğini varlığa evrilterek kendini ebedî kılmasıyla temalar sanatsal bir forma dönüşür. Masallar insanın/insanlığın ontolojik doğumunu/kendini öğrenme sürecini içeren öykülerdir. Her bir öykü, mitik dönemdeki inanış ve düşüncelerin sembol diliyle tezahür ettiği bir temayla somutlaşır. Masal ve masal temaları insanın sonsuz yolculuğuyla ezelî imgeler oluşturur. İnsan/insanlık, ilk günahın işlenmesiyle yeni bir mekânda yaşam tecrübelerini tematik anlatılarla somutlaştırır. Bu ve diğer temalar masallarla korunan arketipik kutsal öykülerdir. Çalışmada “İlk Günah/Düşüş/Yasak Meyve”, “Yüzleşme/Anneye Dönüş/Masumiyet”, “Vahyî Söylem/Nutuk/Kehanet”, “Zıtların Ahengi/Vahdet-i Vücud/Düzenleyici Karşıtlar”, “Yeniden Doguş/Ontolojik Doğum/Dönüştürücü Kavşak”, “Gizli Hazine/Büyük Ödül/Kendi Olmak”, seklinde düzenlenen ana başlıkların yanı sıra diğer alt başlıklarda ana başlıklar doğrultusunda masallarda izlenen ortak temalardır. Bu temalarla masalların özünü oluşturan insanın varoluş öyküsüne dair asıl gerçekler göstergesel işaretler olarak okunmuştur. Simgesel göstergeler olan zıtların ahengi, yeniden doğuş, gizli hazine/büyük ödül nedir vb. soruların cevabıyla masal dünyasında insanlığın ilksel dönemlerine ve tecrübelerine tanıklık edilir. Özelde Türk masallarının genelde ise insanlığın tarihini oluşturan temaların işlendiği bu çalışma içerik ve yöntemiyle öteki ve beriki dünya üzerine kurulu temaların ayrıntılı bir incelemesidir. Tematik içeriklerle varmış yokmuş sonsuz zaman diliminde masallar, insanlığın tarihine perdeyi kaldırarak gerçeği felsefik, psikolojik sosyolojik yönleriyle ifade eder