Köktenci Modernitenin Ekonomi Politikasının Gelişimi: Cumhuriyetin Harcı II

İlhan Tekeli ile Selim İlkin Türk sosyal bilimler dünyasının en tanınmış isimleri. Yaklaşık otuz yedi yıldır çok sayıda kitap ve makaleyi birlikte yazarak, belki de dünyada benzerine fazla rastlanmayan bir bilimsel dayanışma ve ortak çalışma içinde olan bu iki bilim insanının, değişik dergilerde yayımlanmış ve ulaşılması kolay olmayan çalışmalarını, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları ilk kez bir araya getirerek kitaplaştırıyor. Cumhuriyetin Harcı adı altında üç ciltte toplanan yazılar belirli bir bütünlük oluşturuyor. Yazarların da ifade ettiği gibi bu yazılar, bir yandan az bilinen tarihi belgeleri tarih yazımının gündemine getirirken, diğer yandan ele alınan konuları, toplumun geçirdiği değişimi açıklayan kurumsal bir çerçeve içine oturtma kaygısını da taşıyor. Böylelikle ortaya çıkan modernite projesinin yarattığı tablo, Osmanlı İmparatorluğu’nun dönüştürülmesiyle yeni bir ulus-devletin biçimlenmesinin değişik yanlarını anlatıyor. Türkiye’nin 1839’dan günümüze kadar uzanan modernite projesini, yaşanan toplumsal olay ve olguları niteleyerek, kendi içinde, utangaç modernite projesi (1839-1923), köktenci modernite projesi (1923-1950), popülist modernite projesi (1950-1980) ve modernite projesinin aşınması (1980 ve sonrası) biçiminde adlandıran yazarlar; Köktenci Modernitenin Ekonomik Politikasının Gelişimi adlı bu ikinci ciltte Birinci ve İkinci Dünya Savaşı arasında genç Türkiye Cumhuriyeti’nde gelişen ekonomik olayları içine alan bir çerçeve çizerek, ulusalcı ekonomik yaklaşımı çeşitli yazılarla değerlendiriyor. Devletçilik öncesi sanayi politikası arayışlarından, devletçi ekonomik politikaya geçişte, sanayiden tarıma uzanan modernleşme çabalarını, kalkınma planlarından T.C. Merkez Bankası’nın kuruluşuna kadar başlıca temel konuları inceleyen Tekeli ve İlkin köktenci modernite çabası olarak adlandırdıkları cumhuriyetin ekonomik politikasının yol arayışlarını bir anlamda mercek altına alıyorlar.