II. Meşrutiyet Dönemi Edebiyat Eğitimi Ve “Nazariyyat-ı Edebiyye”

1912 yılında Mekteb-i Sultanî'de okutulmak üzere Ahmet Reşit Rey tarafından hazırlanan Nazariyyât-ı Edebiyye bir ders kitabı olmanın yanında Talim-i Edebiyat'ın çizdiği yolda hazırlanan en kapsamlı edebiyat bilgi ve teorileri kitabıdır. Ahmet Reşit Rey, Şark belagatine hâkim, çağını kucaklamış, yüzünü retoriğe dönmüş bir aydındır. Mebâni'l İnşâ ile başlayan bu çığırda Hocası Recaizade Mahmut Ekrem'in Talim-i Edebiyatı'ndan Muallim Naci'nin Istılahat-ı Edebiyye'sine, Cevdet Paşa'nın Belâgat-ı Osmaniye'sine, Süleyman Fehmi'nin Edebiyat kitabına varıncaya kadar bu alana vakıftır. Hem atıflarından hem de eleştirilerinden derin bilgi sahibi olduğu belli olan Ahmet Reşit, edebiyatı “art” diye nitelendirdiği sanatın, estetiğin bir alt dalı olarak tanımlamıştır. Nazariyyât-ı Edebiyye, edebiyatı, sadece kendinden sorumlu, “vasfı esâsiyi idrak ve tebliğden ibaret” eserleri ele alan bir fen olarak, “genç dimağlara” “zevk-i selîm” ve eleştirel bir bakış kazandırmak sorumluluğundadır. Ahmet Reşit Rey, bir bilim adamı titizliğiyle bu sorumluluğu yerine getirmek için eserini kaleme almıştır.