Hurufilik ve Kuran

Harflere gizli sırlar yükleme ve onlardan sınırsız anlamlar çıkarma ekolü diye bilinen Hurufilik, ilk bakışta günü geçmiş bir kavram olarak görülür. Ancak fikri, uzantıları, bugün bile düşünce dünyamızın en mahrem noktalarında kendisini hissettirmektedir. Özellikle Kuran’ın açık ve anlaşılabilir bir metin olduğundan hareketle yapılan kurallı ve hesabı verilebilir yorumların kimi geleneksel çevrelerce önü kesilmekte ve: Kuran’ın her harfinin altında binlerce anlam gizlidir; biz zavallılar bu aciz aklımızla böylesine girift bir metni nasıl anlayabiliriz? denilmektedir. Bu yönüyle Hurufilik, bir yandan keyfi ve sübjektif kanaatleri Kuran’a onaylatan yaklaşımların tarihteki en uç örneğini sergilemiş, diğer yandan da son zamanların moda deyişiyle Kur’an şifreciliği gibi absürd fantezilerin ilham kaynağı olmuştur. Kuran’ın anlaşılmasını sabote eden yaklaşımların kökenlerini görmek ve bir takım zihinsel kilitlenmeleri çözmek bakımından Hurufiliği tanımanın önemli olduğunu görüyoruz. Öte yandan en irrasyonel ekole mensup insanların bile Kuran’la ne denli meşgul olduklarını görmek ve bu ezoterik-heretik yaklaşımların Kur’an lafızlarıyla ilmek ilmek nasıl dokunduğunu büyük Türk divan şairi Nesimi’nin şiirlerinde gözlemek bu çalışmayı daha da önemli ve cazip kılmaktadır. Zira bu çalışma, Kur’an Şairi ünvanını hak etmiş olan Nesimi’nin, Hurufilik uğruna bu ünvanı nasıl feda ettiğini, Kuran’ı keyfi yorum ve düşünceleri uğruna nasıl manipüle ettiğini gözler önüne sermektedir.