Hille Medresesinden Şiî Bir Âlim Portresi: Muhakkık el-Hillî

Şiî-Usûlî ulemanın önemli isimlerinden Muhakkik el-Hillî (ö. 676/1277) Usûlî düşünceye kendisiyle birlikte benimsenmeye başlanan bazı usûller katmış olması sebebiyle bu mezhebin bir teorisyeni sayılmaktadır. Ayrıca o, günümüzde de mezhebin temel eserleri arasında görülen önemli bir telifatın sahibidir. Bu vasıflar onu, Usûlî geleneğin hicri 7. yüzyıldaki en önemli temsilcisi kılmaktadır. Kendi döneminde Hille medresesinin lideri olan bu ismin fikhî ve kelâmî görüşlerinin derli toplu şekilde ele alınması ve onun geleneğe katkısının ortaya konulması İslam Mezhepleri Tarihi çalışmaları açısından önem taşımaktadır. Ülkemizde, bu çalışma kaleme alınırken hazırlanan bir yüksek lisans tezi dışında münhasıran Muhakkik el-Hillî’yi konu edinen bir çalışmanın olmaması bizi bu konuyu çalışmaya teşvik etmiş ve neticede elinizdeki bu çalışma vücut bulmuştur. Ayrıca yapılan literatür taramaları sonucunda Türkiye akademisinde Hille medresesi üzerine de yapılmış bir çalışmanın olmaması çalışmamıza olan şevkimizi arttırmış, bu alanda araştırma yapmak isteyen araştırmacılara da ışık tutma niyetimize vesile olmuştur. Bu açıdan çalışmamız, alandaki her iki eksildiği de doldurma amacı taşıyarak Muhakkik el-Hillî’nin geleneğe katkılarını ortaya koyarken bunu Hille ilim mirası açısından da ele almaya çalışmaktadır.