Hayvanların Hareketleri Üzerine

Aristoteles, Antikçağ felsefesinin en önde gelen filozofudur. Benzer düzeyde bir felsefeye İlkçağda sadece Platon’un erişebildiği kabul edilir. Antikçağa damgasını vurmuş olan Aristoteles, pek çoklarına göre tüm çağların en büyük birkaç filozofundan birisidir. Bilim ve felsefede onun başarmış olduklarıyla rekabet etme ümidi besleyebilen insan sayısının bir elin parmaklarını geçmediği hemen herkes tarafından kabul edilir. Aristoteles, bir yandan biyolojiyle, diğer yandan psikoloji ve etikle yakından ilişkilendirdiği eylem kuramını üç ayrı eserinde geliştirir. Bu eserlerden ilki Ruh Üzerine, ikincisi Hayvanların Hareketleri Üzerine, üçüncüsü ise Nikomakhos’a Etik’tir. Hayvanların Hareketleri Üzerine, hareketin genel ilkeleri veya ortak nedenlerine dair çalışmalar üzerinden hayvani hareketin biyolojik ve psikolojik boyutlarını tüm detaylarıyla ele alır. Aristoteles, genel teleolojik yaklaşımına bağlı olarak, bütün hayvani hareketlerin amaçlı olduğunu söyler. Bir amaca bağlı olan, yani bir şeye yönelen veya bir şeyden sakınan hareketlerin kaynağında ya bilişsel ya da iradi unsurların veya her ikisinin birden bulunduğu kanaatindedir. Bu eserle, Nikomakhos’a Etik’e giden yolun temeli de atılmış olur. Dilimizde, Aristoteles yolculuğunda atlanmış önemli bir ara durak olan Hayvanların Hareketleri Üzerine, Türkçeye ilk kez çevriliyor.