Ceza Muhakemesi Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı Bağlamında Çelişme ve Silahların Eşitliği

"Çelişme ve silahların eşitliği", AİHS'nin 6. maddesinde yer alan adil bir şekilde dinlenilme hakkından (fair hearing), AİHM tarafından türetilen iki temel ilkedir. Çelişme ilkesi tarafların muhakeme boyunca bilgi edinme ve tartışma haklarını güvence altına almakta, silahların eşitliği ilkesi ise bu süreçte taraflar arasında var olması gereken adil dengenin korunmasına hizmet etmektedir. Birinci bölümde konu adil yargılanma hakkına ilişkin genel esaslar bağlamında ele alınmakta; diğer iki bölümde soruşturma ve kovuşturma evresi incelenmektedir. Soruşturma evresi bağlamında öne çıkan konular arasında; isnadın bildirilmesi, müdafi yardımından faydalanma, dosya ve delil inceleme ve tercüman yardımından faydalanma haklarının yanı sıra, tutuklama talebi halinde adil yargılanma hakkıyla özgürlük ve güvenlik hakkı kesişiminden doğan sorunlar ve iddianamenin değerlendirilmesi süreci yer almaktadır. Kovuşturma evresinde SEGBİS'in ölçüsüz bir şekilde uygulanması, pek çok hak ihlalinin başlıca nedenidir. Duruşmada hazır bulunma ve duruşmaya etkili katılım hakları, duruşma salonlarındaki oturma düzeninin müdafi yardımından faydalanma hakkı konusunda doğurduğu sorunlar, AİHM tarafından geliştirilen tek veya belirleyici delil ölçütünün uygulama alanı (duruşmaya getirilemeyen tanıklar, gizli tanıklar, kırılgan mağdurlar) ve asliye ceza mahkemelerinde Cumhuriyet savcılarının duruşmaya çıkmamaları bu bölümde öne çıkan başlıklar arasındadır. Çalışmada alınan her bir sorun hem kanun yolları, hem de bireysel başvuru bağlamında tartışılmış, İngilizce ve Fransızca'dan yapılan AİHM karar çevirilerine, Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay kararlarına yer verilmiştir.