Çelişkili Hadisler ve Çözüm Yolları

Bundan önce “Kur’an’a Aykırı Görülen Hadisler” adlı bir çalışma yapmıştık. Bu çalışmada Kur’an’a aykırı olduğu iddia edilen hadislerin neredeyse hepsini bir araya getirip değerlendirmeye çalıştık. Çalışma yayımlandıktan sonra içimden “bu çalışmanın bir benzerini hadisler için de yapmak isabetli olur” diye geçiriyordum. Seri ancak böyle tamamlanmış olacaktı. Bu duyguyla böyle bir çalışmanın derlenmesine karar verdim ve elinizdeki bu çalışma böyle ortaya çıktı. Çalışmada şu soruların cevabı arandı: İddia edildiği gibi hadis kitapları hep çelişik hadislerle mi doludur? Çelişik gibi gözüken bu hadisler çözümsüz ortalıkta mı kalmıştır? Gerçekten çelişik olan hadisler var mıdır? Hakiki çelişkinin bulunduğu hadisler abartılacak sayıda mıdır? İlk soruya verilebilecek cevap evet şeklinde olacaktır. Ancak bu çelişkinin mahiyeti tartışmalıdır. Bu çelişki gerçek bir çelişki midir yoksa görünürde bir çelişki midir? Genel olarak söylersek bu çelişki görünürde bir çelişkidir, gerçekte değil. Zira çeşitli yöntemlerle görünürdeki bu çelişkiyi çoğu kez halletmek mümkün olmaktadır. Tabii buradan sahih hadisler arasında gerçek bir çelişkinin hiç olmadığı çıkarılmamalıdır. Vardır, ancak bu da abartılacak bir durum değildir.