Bilme İstenci Üzerine Dersler: 1970-1971

İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, Michel Foucault'nun 1970-1984 arasında Collège de France'ta verdiği ve düşünürün birçok farklı dönemde ceza kurumları, psikiyatri, liberalizm veya öznenin kuruluşu gibi konuları ve bunlara ilişkin tahlillerini içeren derslerini yayınlıyor. Foucault’nun derslerdeki ses kayıtlarından hareketle düzenlenen bu kitapların yayınına Fransa’da 2004’te başlandı. Bu kitaplar, yazarın diğer eserlerinde ve değişik söyleşilerinde yer almayan yorumlarını da içeriyor. Michel Foucault, delilik, cinsellik, suç gibi konuları işlediği kitaplarında, genellikle doğal ve tarihdışı bir kategori olarak ele alınan “insan”ın, aksine, tarihsel olarak inşa edilmiş olduğunu göstermeyi amaçlıyordu. Bilme İstenci Üzerine Dersler’de Foucault, bu inşa sürecinin Antik Yunan’daki temellerine, bilgi ve hakikat sorununa yöneliyor. Aristoteles’ten günümüze Batı düşüncesinin tartışılmaz önkabullerinden biri, insanın doğası gereği bilgiyi arzuladığıdır. Buna göre, insandaki bu doğal arzu ve beraberindeki yetiler sayesinde, bilgi anlayışımızın merkezinde yer alan mevcut doğru-yanlış sistemi oluşmuş, bilgiyle hakikat arasında özsel bir ilişki tesis edilmiştir. Michel Foucault, Collège de France’ta verdiği bu ilk derslerde, bu önkabulleri geniş çaplı bir sorgulamaya tabi tutuyor ve bilgiye yönelik arzumuzun hiç de doğal, evrensel ve tarihdışı olmadığını ispat etmeye girişiyor. Felsefeden tragedyaya, yargılama usullerinden para sistemine uzanan kapsamlı bir analizle, Nietzsche’nin “bilme istenci” dediği şeyin hangi tarihsel koşullarda ve hangi mücadeleler bağlamında inşa edildiğini anlatmayı amaçlıyor. Bilme İstenci Üzerine Dersler, orijinal dili olan Fransızcadan sonra başka bir dilde, ilk kez Türkçe olarak yayınlanıyor.