Antzugi Mortzug

İstanbul Ermenilerinin toplumsal, entelektüel ve dini hayatına dair eşsiz bir tanıklık sunan bu hatırat, araştırmacı-yazar, saray çevrelerinde de tanınan saygın bir hekim olan Dr. Vahram Torkomyan’ın kaleminden 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başında Osmanlı İmparatorluğu başkentindeki yaşamın çok katmanlı yapısını gözler önüne seriyor. Üsküdar’da doğan yazar, ailesini ve yaşadıkları çevreyi, Surp Haç Ermeni Okulu’nda başlayan eğitim hayatını, öğretmenlerini, sınıf arkadaşlarını, mahalledeki toplumsal hareketleri, semtin kilisesini ve orada hizmet veren din görevlilierini anlattıktan sonra, tıp eğitimi almak için Üsküdar’dan çıkıp İstanbul’un diğer semtlerine gidişini, oralarda başından geçenleri renkli bir dille aktarır. Torkomyan’ın macerası İstanbul’la sınırlı kalmayacaktır. Tıp öğrenimine Paris’te devam eden yazar, İzmir ve Marsilya üzerinden Paris’e gidiş gelişlerini, orada yaşadıklarını, Fransa Ermeni toplumu ile ilişkilerini de tasvir eder. Torkomyan, kitap halinde ilk kez yayımlanan hatıratının ikinci kısmında, Mütareke döneminde Ermenistan Cumhuriyeti delegasyonunun İstanbul’da yaptığı görüşmelere dair tanıklıklarını da ayrıntılarıyla paylaşır.YAZAR HAKKINDA: 1858’de Üsküdar’da doğdu. İlk ve orta öğrenimini semtin Surp Haç Okulu’nda aldı. Eğitimini Galatasaray Sultanisi ve Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane’de sürdüren Torkomyan, Paris’te uzmanlığını tamamlayıp İstanbul’a döndü. İstanbul Ermeni toplumunda eğitim konularında görevler üstlendi, Ermeni Etıbba Cemiyeti’nin kurucuları arasında yer aldı. Osmanlı saray çevrelerinde saygın bir hekim olarak tanındı ve son halife Abdülmecid Efendi’nin şahsi doktoru oldu. Ermeni tıp tarihine dair makaleler yayımladı. En önemli eseri Eremya Kömürcüyan’ın “İstanbul Tarihi” eserini açıklamalarla birlikte üç cilt halinde yayımlamasıdır. 1915’te diğer Ermeni aydınlarla birlikte sürgün edilen Torkomyan, ölümden kurtularak İstanbul’a döndü ve 1942 tarihinde ailesiyle beraber yerleştiği Paris’te hayata gözlerini yumdu.