İnsan Düşünüşünün Doğal Tarihi

Michael Tomasello (1950, Florida) gelişimsel psikoloji, karşılaştırmalı psikoloji ve dilbilim alanında çalışmalar yapmaktadır. Şu an Duke Üniversitesi’nde profesör olarak psikoloji alanında eğitim vermektedir. Aynı zamanda da Max Planck Enstitüsü, Evrimsel Antropoloji bölümü yöneticilerindendir. Çalışmaları nedeniyle birçok ödüle değer görülen Tomasello gelişimsel ve karşılaştırmalı psikoloji alanındaki en yetkin isimlerden biridir. Eserlerinden bazıları: The Cultural Origins of Human Cognition (1999), Constructing a Language: A Usage-Based Theory of Language Acquisition (2003), Origins of Human Communication (2008, İnsan İletişiminin Kökenleri, Metis Yayınları, 2019), Why We Cooperate (2009, Neden Ortaklıklar Kurarız, Alfa Yayınları 2014), A Natural History of Human Thinking (2014), A Natural History of Human Morality (2016, İnsan Ahlakının Doğal Tarihi, Koç Üniversitesi Yayınları, 2018). Tomasello, insan öncesi atalarımızın, günümüzün büyük maymunları gibi, sorunları düşünerek çözebilen sosyal varlıklar olduğunu savunuyor. Gelgelelim ekolojik değişiklikler sadece kendi bireysel hedefleri peşinde koşan bu rekabetçi canlıları daha işbirlikçi bir yaşam formuna zorladı. Böylece ilk insanlar eylemlerini koordine etmek ve düşüncelerini işbirliği kurdukları ortaklarına iletmek zorunda kaldılar. Tomasello’nun “ortak maksatlılık hipotezi”, sosyal açıdan giderek karmaşıklaşan bu yaşam formunun nasıl olup da kavramsal açıdan karmaşıklaşan düşünme biçimlerine yol açtığını ortaya koyuyor. Hayatta kalabilmek için insanların dünyayı çeşitli sosyal perspektiflerden görmeyi, sosyal olarak yinelenen çıkarımlar yapmayı ve grubun normatif standartları aracılığıyla kendi düşüncelerini denetlemeyi öğrenmesi gerekiyordu. Dil ve kültür bile öteden beri süregelen birlikte çalışma ihtiyacından doğdu. Tomasello, bizi diğer büyük maymunlardan en çok ayıran şeyin, işbirliğine ve iletişime dayalı yeni etkileşim biçimlerimizin ortaya çıkardığı yeni düşünme tarzları olduğunu gösteriyor. İnsan Düşünüşünün Doğal Tarihi, insanın toplumsallığı ile biliş arasındaki bağlantı hakkında bugüne değin yapılmış en ayrıntılı bilimsel analizi sunuyor. “İnsan düşünüşünü eşsiz kılan şey nedir? Michael Tomasello’nun maymunlar ve çocuklarla yaptığı deneysel çalışmalardan yola çıktığı ufuk açıcı yeni kitabı, insan bilişinin evrimsel kökenlerine dair önemli yeni görüşler ileri sürüyor.” Dan Sperber, Centre National de la Recherche Scientifique, Paris Tanıtım Metni